Dat is waterstof die volledig opgewekt wordt met zonne- of windenergie, waarbij er dus geen broeikasgassen worden uitgestoten. De eerste groene waterstof zou er in de tweede helft van 2026 geproduceerd moeten worden.
De fabriek wordt gebouwd door het consortium Hyoffwind. Dat omvat de bedrijven Messer, een fabrikant van industriële gassen, en Virya Energy, een spin-off van Colruyt Group. De groenewaterstoffabriek krijgt 30 miljoen euro aan Vlaamse en Europese steun, vanuit de Vlaamse Energieholding en NextGenerationEU.
De centrale zal gevoed worden met groene stroom uit zonnepanelen en windturbines op zee en land. Met een vermogen van 25 megawatt zal ze ongeveer evenveel energie kunnen leveren als 4 grote windturbines op zee, of iets meer dan 5 procent van de kleinste kernreactor in ons land, Doel 1, die net uit dienst werd genomen.
De groene waterstof zal rechtstreeks op het gasnet van Fluxys geïnjecteerd kunnen worden, of getankt in vrachtwagens van bijvoorbeeld de Colruyt Group. "Zo kunnen we voor de eerste keer het elektriciteitsnet aan het aardgasnet koppelen", zegt Paul Tummers, CEO van Virya Energy.
Waterstof (H₂) kan een klimaatoplossing vormen voor sectoren waar fossiele brandstoffen moeilijk te vervangen zijn door elektriciteit, zoals de staalindustrie of de scheepvaart.
Waterstof is geen energiebron op zich, maar een energiedrager (zoals een batterij). Het voordeel is dat je energie kan aanmaken en opslaan wanneer er veel voorradig is, bijvoorbeeld tijdens een zonnige zomerdag. Maar je hebt dus wel nog steeds een energiebron nodig. Die bepaalt mee hoe klimaatvriendelijk waterstof echt is.
De meest klimaatvriendelijke waterstofsoort is groene waterstof. Die wordt gemaakt met elektriciteit uit zonne- of windenergie, door middel van elektrolyse. Daarbij komt er geen CO₂ vrij.
Momenteel wordt waterstof echter bijna alleen met aardgas geproduceerd, en dat veroorzaakt nog steeds uitstoot. Bij zogenaamde grijze waterstof worden die broeikasgassen uitgestoten in de atmosfeer. Blauwe waterstof is klimaatvriendelijker, want daarbij wordt die CO₂ afgevangen en opgeslagen.
Deze nieuwe groenewaterstofcentrale moet dus properdere waterstof produceren. Al zal ze niet meteen een aardverschuiving veroorzaken. De centrale zal de jaarlijkse Belgische CO₂-uitstoot met 25.000 ton verminderen.
Ter vergelijking: de hele Belgische uitstoot bedroeg vorig jaar 98,6 miljoen ton CO₂.
Groene waterstof is dus wel degelijk een klimaatoplossing, maar ook niet onbesproken. Zo is groene waterstof momenteel nog erg duur om te maken, veel duurder dan grijze waterstof.
De Europese Rekenkamer noemde de EU-doelstellingen daarom deze zomer nog "onrealistisch". Tegen 2030 zou er 10 miljoen ton groene waterstof geproduceerd moeten worden in Europa en nog eens 10 miljoen ton geïmporteerd.
"We moeten dit pionierswerk net doen om schaal te creëren", zegt Tummers. "Zo kan je de prijs naar beneden halen."
"In het begin is alle technologie duur", vult Annett Beier aan, directeur van Messer Benelux. "Na verloop van tijd wordt dat goedkoper. Wij geloven dat groene waterstof zeker een puzzelstuk is voor de oplossing naar een groene toekomst."
"We hebben nu al industriële klanten die waterstof gebruiken. Hen willen we laten overschakelen naar groene waterstof. Maar ook voor zwaar transport kan waterstof zeker een optie zijn."
Nochtans is waterstof niet altijd de meest energie-efficiënte manier voor vrachtvervoer. Als je elektriciteit omzet naar waterstof om die vervolgens in brandstofcellen te gebruiken, gaat tot 60 procent van de energie verloren in het proces. Bij batterijen is dat verlies veel kleiner.
Vrachtwagenconstructeurs slaagden er weliswaar lang niet in om een elektrische truck te ontwikkelen, maar dat probleem is stilaan van de baan. Er zijn nu al e-trucks die 800 kilometer halen op een volle batterij.
"Maar zodra het koud wordt, er in de bergen gereden moet worden of de lading zwaar wordt, krijgen batterijvrachtwagens het moeilijk", werpt Beier tegen. "De toekomst zal een mix zijn van waterstof- en batterijvoertuigen."
"Je moet het ook zo zien: er zijn vaak momenten waarop er een overschot is van zonne- of windenergie", zegt Tummers. Dan worden sommige windmolens stilgezet. "Als je die stroom op dat moment kan gebruiken om waterstof te maken, is dat een rendementswinst."
De groenewaterstofcentrale krijgt de steun van Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) en Europees Commissaris voor Klimaatactie Teresa Ribera. Ribera noemde in een videoboodschap het project "een opvallende mijlpaal, strategisch gelegen in een energiehub".
De nieuwe centrale is dan ook een primeur voor ons land. Er bestonden weliswaar al plannen voor een centrale in de Gentse haven, maar die liepen vertraging op. De centrale in Zeebrugge is de eerste waarvoor er daadwerkelijk een spade in de grond gaat.
Voorlopig wordt er nog nergens in Europa groene waterstof geproduceerd op grote schaal. In Duitsland, Spanje en Nederland wordt er wel gewerkt aan zulke centrales. De grootste, in het Spaanse Albacete, moet een vermogen halen van 1.000 megawatt, maar liefst 40 keer zoveel als die in Zeebrugge dus.
Bron: www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/02/17/bouw-gestart-aan-eerste-fabriek-voor-groene-waterstof-in-belgie
